Hoofdzaak: bescherm (jonge) sporters tegen risico's op hersenletsel
Nieuwsbericht03-09-2025 | 06:00
Sport is gezond, maar brengt ook risico’s met zich mee. Zoals een hersenschudding na een val of botsing, of de risico’s op chronisch hersenletsel door herhaalde klappen of stoten tegen het hoofd.
Beeld: ANP foto
De Nederlandse Sportraad (NLsportraad) roept in zijn advies ‘Hoofdzaak’ de sportsector en de rijksoverheid op om (jonge) sporters te beschermen tegen hersenletsel. Het advies is aangeboden aan staatssecretaris Tielen (ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport).
Beeld: Wiebe Kiestra
Met dit advies geeft de NLsportraad praktijkadviezen, mede op basis van het wetenschappelijk advies dat de Gezondheidsraad begin juni publiceerde. Dat rapport liet zien dat herhaalde klappen of stoten tegen het hoofd het risico op chronisch hersenletsel, waaronder dementie, vergroten. Kinderen en jongeren zijn extra kwetsbaar, omdat hun hersenen nog in ontwikkeling zijn. Wetenschappelijke kennis over de risico’s van herhaald hoofdcontact is nog volop in ontwikkeling. Desondanks vindt de NLsportraad het zeer legitiem om nu al concrete maatregelen tegen hersenletsel door sport te nemen.
De NLsportraad adviseert:
Een verbod in te stellen voor kinderen tot 12 jaar op koppen in voetbal, stoten tegen het hoofd in vechtsporten en tackles in rugby, en dit tot 18 jaar sterk te ontraden. Volwassenen krijgen het advies om herhaald hoofdcontact te verminderen;
Een helmplicht bij sporten met valrisico, zoals paardensport, wielrennen, skiën en schaatsen. Bij georganiseerde wedstrijden en officiële sportaccommodaties is een helm verplicht, bij trainingen wordt een helm sterk aangeraden;
Verbetering van de afstemming tussen sport en zorg, waaronder eenduidige richtlijnen voor herstel na hersenletsel;
Benoemen van een landelijk expertisecentrum voor kennis en onderzoek.
Kijk voor meer informatie over de bevindingen en aanbevelingen op de adviespagina.
Animatie bij advies Hoofdzaak
De NLsportraad heeft bij dit advies een animatie gemaakt. Deze animatie kunt u hieronder bekijken.
Sporten is leuk om te doen. En ook nog eens gezond.
Maar soms gaat het mis.
Je kunt een blessure oplopen. Zoals een hersenschudding.
Dan voel je je duizelig, misselijk of vergeetachtig. Je merkt: ik moet rust nemen.
Eerst herstellen. Maar niet alleen een val of harde klappen zijn een risico.
Ook veel zachte stoten tegen het hoofd kunnen schade aan de hersenen veroorzaken. Zelfs als je er niets van merkt.
De Gezondheidsraad concludeerde dat sporters die vaak klappen op het hoofd krijgen, later meer kans hebben op ernstig hersenletsel, zoals dementie.
Er wordt steeds meer onderzoek gedaan, maar we weten nog niet alles even precies.
Hoeveel kopballen leiden tot een verhoogd risico op hersenletsel? Hoe hard mag een klap zijn?
Zijn de risico's voor vrouwen anders dan voor mannen?
Toekomstig onderzoek zal meer kennis op gaan leveren, maar tot die tijd, zegt de Nederlandse Sportraad: ... Neem het zekere voor het onzekere. ...
Vooral voor kinderen en jongeren.
Hun hersenen zijn nog volop in ontwikkeling. En daardoor extra gevoelig voor herhaalde klappen op het hoofd.
Volgens de wet moet de overheid de gezondheid van kinderen en jongeren tot 18 jaar extra beschermen.
Tegelijkertijd willen we dat iedereen met plezier blijft sporten. En houden we rekening met hoe sporten georganiseerd worden.
Daarom adviseert de Nederlandse Sportraad:
Tot 12 jaar: verbied herhaalde kopballen, tackles en stoten tegen het hoofd.
12 tot 18 jaar:raad herhaalde acties met hoofdcontact sterk af.
Vanaf 18 jaar:verminder herhaalde klappen tegen het hoofd.
En bij sporten waar een ongelukkige val of klap tegen je hoofd op de loer ligt? Gebruik je verstand en draag een helm!
Elke sport moet zelf een plan maken om de kans op herhaald hoofdcontact en risico's op hersenletsel te verminderen.
Het voorlichten van trainers en scheidsrechters over deze risico's is een belangrijk onderdeel van dat plan.
Deze en andere concrete aanbevelingen voor sporters, sportbonden en de overheid leest u in het advies Hoofdzaak van de Nederlandse Sportraad.
De Nederlandse Sportraad brengt mensen en beleid in beweging.
